Tereyağı zengin mineral içeriği ve eşsiz tadı ile sofraların vazgeçilmezi olsa da zaman zaman sahip olunan tereyağının bozulup bozulmadığı konusunda şüpheye düşülebilir.
Tereyağının Bozulup Bozulmadığı Nasıl Anlaşılır? (4 Basit Anlama Yöntemi)
Satın alınması düşünülen tereyağının ya da evde bulunan bir tereyağının bozuk olup olmadığı başlıca dört yolla anlaşılabilir. Bunları şöyle sıralamak ve detaylandırmak mümkündür:
1 - Görüntü: Görüntü bir tereyağın bozulup bozulmadığı hakkında fikir verebilecek ilk detaylardandır. Fakat zannedilenin aksine tereyağının tek bir rengi yoktur. En sık karşılaşılan sarımtırak bir renkte olması olsa da hayvan türüne göre, hayvanların cinsine göre, beslenme özelliklerine göre tereyağının rengi de biraz daha koyu sarı ya da daha beyaz tonlarda olabilir. Önemli olan tereyağı üzerinde dalga dalga renk koyulukları olmamasıdır. Eğer kontrol edilen tereyağında renk koyulukları ve belirgin renk farklılıkları varsa bozulduğu düşünülebilir.
2 - Koku: Herhangi sorunu olmayan tereyağı koklandığında süt kokusu gelecektir. Sütün kokusunu tereyağında çok daha yoğun almak mümkündür. Fakat süt kokusu dışında ekşi ya da acımtırak bir koku geliyorsa bu da tereyağının bozulduğu yönünde yorumlanabilir.
3 - Tat: Tereyağın kendine has bir tadı vardır. Bu tat hangi hayvanın sütünden yapıldığına ve hayvanların beslenme özelliklerine göre değişebilir. Özellikle ilk bahar mevsiminde elde edilmiş tereyağı taze otların etkisiyle daha keskin bir tada sahip olacaktır. Fakat sağlıklı bir tereyağın tadı hiçbir zaman acı olmayacaktır. Tadıldığında ağızda hoş olmayan, acımsı bir tat bırakıyorsa bozulduğuna işarettir.
4 - Küf : Süt ürünlerinde mikroorganizma ve bakteri oluşumlarını gösteren en bariz özellik küflenmedir. Ancak küflenme eski kaşar hariç hiçbir süt ürününde iyiye yorulamaz. Piyasada zaman zaman eski kaşar gibi küf oluşmuş tereyağı satışına da rastlanılabilmektedir. Fakat küflenmeye yüz tutmuş bir tereyağı artık bozulmaya başlamıştır.
Tereyağı Neden ve Nasıl Bozulur?
Tereyağı kahvaltı sofralarında özellikle balın ayrılmaz bir parçasıdır. Fırıncılık alanında da onlarca farklı ürüne hem farklı bir tat hem de koku kazandırmak için tercih edilir. Kullanılmadan önce yumuşatma veya eritme işlemine tabi tutulması gerekir. Bu nedenle de kimileri tereyağını tezgahta, açıkta saklamayı tercih edebilmektedir.
Gerçek bir tereyağı yüzde 80 oranında yağa sahiptir. Yağ oranının yüksek, su oranının düşük olması nedeniyle diğer süt ürünlerine nazaran bakteri gelişimine daha dayanıklıdır. Üstelik tereyağı yapımı sırasında tuz eklenirse bakteriyel gelişim hızı daha da düşürülebilir. Tuzun su içeriğini düşürüp ortamı bakteriler için daha sarsılmaz bir alan haline getirmesi tuzlu tereyağının bozulmasını geciktiren etmendir. Hatta tuzlu tereyağı oda sıcaklığında saklandığı zaman dahi düşük bakteri oluşum riski taşımaktadır.
Her ne kadar tereyağının içeriği bakteri oluşum riskini azaltsa da ısı, sıcaklık, oksijen gibi etkenlere maruz kalması kokusunda ve renginde değişikliklere neden olup bozulmasını sağlayabilir. Bu nedenle doğru koşullarda muhafaza edilmeli, kokusunda, renginde bir değişiklik meydana gelmişse tüketmemeye çalışılmalıdır.
Yumuşaması için oda sıcaklığında, tezgah üstünde bekletilse de hemen tüketilmeyecekse asgari buzdolabında muhafaza edilmelidir. Buzdolaplarının sıcaklığının genellikle 0 ila 4 derece altında olduğu düşünüldüğünde, bu sıcaklıklardan daha sıcak koşullarda tereyağı bozulabilmektedir.
Tereyağı Bozulmadan Nasıl Oda Sıcaklığına Getirilir? Nasıl Yumuşatılır?
Zaman zaman tereyağı bozulmaları çeşitli yemek tariflerine dahil etmek için yumuşatılırken yanlış yöntemlerin kullanılmasından da kaynaklanabilmektedir. Buzlukta veya buzdolabında saklanan tereyağı kullanıma hazır hale getirilirken oda sıcaklığında, doğrudan ışık almayacak bir ortamda bekletilmelidir.
Gerek buzluktan gerekse buzdolabından çıkarılan tereyağının yumuşatılması için doğrudan hava ile temas etmemesine de özen gösterilmelidir. Böylece tereyağı ilk günkü gibi tazeliğini muhafaza edecek, lezzetli şekilde tüketilebilecektir.
Tereyağı Ne Kadar Dayanır? Ne Zaman Bozulmaya Başlar?
Kapalı kutulardaki veya paketlerdeki tereyağı buzdolabının raflarında saklanabilir. 0-4 derece arasında değişen buzdolaplarında tereyağı 1 aya kadar ilk günkü tazeliğini korur. Son kullanma tarihine kadar da bozulmadan dayanır. Fakat paketi açık kalır ve hava alırsa 8-9 günde tereyağının rengi değişmeye başlayacak, tadı bozulacak ve ardından kullanılamaz hale gelecektir.
Çok daha uzun süre tereyağını güvenle muhafaza edebilmenin yolu dondurucuda saklamaktır. -18 derecede, uygun koşullarda muhafaza edildiği taktirde 6 aya kadar, hatta 1 yıla kadar tereyağı sağlam kalabilecektir. Bunun için en doğru yol tereyağını her kullanıma özel, küp küp doğramak, ardından buzdolabı poşetinde ya da hava almayacak bir kapta saklamaktır.
Tereyağının Bozulmaması İçin Ne Yapmak Gerekir? Terayağı Nasıl Saklanmalıdır?
Tereyağının bozulmaması adına muhafaza edilen yer son derece önemlidir. Buzdolabında, kuru, kapalı bir yerde muhafaza edildiğinde bozulması önlenecektir. İşlem görmemiş, tuzlanmamış, pastörize edilmemiş tereyağı buzdolabında saklanarak bakteri gelişim riski en aza indirilebilir.
Araştırmalara göre tuzlanmış tereyağı oda sıcaklığına, kuru, kapalı bir yerde saklandığı taktirde birkaç ay tazeliğini muhafaza edebileceğini göstermektedir. Fakat buzdolabı oksidasyonu önlediğinden çok daha uzun süre tazeliğini ve sağlığını korumasına yardımcı olacaktır.
Eğer oda sıcaklığında saklanılacaksa tereyağı küçük parçalara ayrılarak yakın zamanda kullanılacak kadarı dışarda, kalan kısımları buzdolabında saklanabilir. Işıktan korumak gerekir ve bunun için opak, kapalı kutular kullanılabilir. Hava almaması adına hava geçirmez saklama kaplarında tutulmalıdır. Ocak ısısına, güneş ışığına ve diğer ısı kaynaklarına direk maruz kalması engellenmelidir.
Tereyağını bozulmadan uzun süre muhafaza etmenin yollarından birisi salamura etmektir. Yani tuzlayarak saklamaktır. Tereyağı küp küp kesilip tuzla kaplandıktan sonra hava almayacak bir kavanoza konularak saklandığında uzunca bir süre küflenmeden kalabilecektir. Fakat bu tadında farklılaşmaya neden olabilecektir.