Mantar besleyiciliği son derece yüksek bir besindir. İçeriğinde çok sayıda mineral, protein, antioksidan bulundurur. Lezzeti açısından da birbirinden özel tariflere renk katmaktadır.
Mantarın Bozulup Bozulmadığı Nasıl Anlaşılır? (4 Basit Anlama Yöntemi)
Bu önemli besin değerlerinin yanında bozuk bir mantarı tüketmenin çok ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle bozuk mantarlardan uzak durulmalıdır ve bozuk mantar başlıca 4 yöntemle tespit edilebilir:
1 - Görünüm : Bir mantarın bozulmuş olup olmadığını gösteren en temel hususlardan birisi görünümüdür. Mantarda pörsümeler ve büzüşmeler mevcutsa bozulduğuna işarettir. Şapkası ya da sapı kurumuş, büzülmüş, pörsümüş mantarlar tüketilmemelidir.
2 - Renk : Bozulmaya dair en önemli ipuçlarından birisi mantarın rengidir. Eğer mantarın rengi değişmeye başlamışsa, üzerinde çürük, kahverengi, siyah noktalar mevcutsa bozulmaya işarettir. Özellikle şapkasında kararmalar olmuşsa mantar bozulmaya başlamıştır.
3 - Doku : Sağlıklı bir mantarın dokusu sağlamdır. Fakat dokusunda sümüklenme başlamışsa tüketilmemelidir. Sümüksü, yapışkan bir kaplama mantarın besin değerini ve lezzetini kaybettiğini gösterdiğinden tüketilmesi önerilmez.
4 - Koku : Taze mantarlarda hafif tatlı, topraksı bir koku mevcuttur. Fakat mantar balık tarzı, ekşi ve keskin bir kokuya sahipse kolayca bozulduğuna yorumlanabilir.
Kimi mantarlar ise bozulduğunda amonyak tarzı bir kokuya sahip olmaktadır.
Mantar Ne Kadar Dayanır? Mantar Ne Zaman Bozulmaya Başlar?
Mantarlar bütün ve taze şekilde marketlerden alındıktan sonra buzdolabında muhafaza edilmelidir. Ancak markette çok uzun süre ya da kısa bir süre geçirmiş olabilir. Bu bilinmediği için 1 – 2 gün içinde bozulmaya başlayabilir. Bu nedenle satın alınan bir mantar 3 – 4 gün içinde tüketilmeye çalışılmalıdır.
Eğer mantarlar dilimlenmişse bozulma süresi daha kısadır. Bu sebeple daha uzun süre güvenle bekletilmesi isteniyorsa dilimlenmiş paketler yerine bütün olanlar tercih edilebilir. Kırık ve hasar görmüş mantarlar yerine tepesi ve sapı bozulmamış mantarları tercih etmek daha doğrudur.
Dilimlenmiş haldeki mantar 1 – 2 gün içinde tüketilmediği takdirde bozulabilir. Pişmiş mantarlar buzdolabında ağzı kapalı biçimde 3 güne kadar saklanabilir. Fakat yine de 2 gün içinde tüketmeye çalışmak gerekir. Gıda kaynaklı sağlık sorunlarını önlemek amacıyla pişmiş bir mantar 74 derecede yeniden pişirilebilir. Fakat ikinci pişirmeden sonra mantar tekrar buzdolabına kesinlikle konulmamalıdır.
Donmuş mantarlar buzlukta ya da derin dondurucuda 8 – 12 ay muhafaza edilebilir. Bu süre zarfında mantarın hava almayan poşetlerde saklanması gerekir. Aradan bu kadar zaman geçtiyse ve hala tüketilmediyse bozulma başlayabilir. Hava ile teması halinde daha kısa sürede bozulmaya başlayacaktır.
Horoz mantarı, istiridye gibi çeşitli mantarlar yalnızca 12-24 saat saklanabilir. Bu nedenle gurme mantarlar için en uygunu satın alındıktan sonra hemen kullanmaktır.
Her ne kadar shitake ve morel gibi mantar çeşitleri 1 – 2 hafta saklanabilse de en iyi kalite için bunların da en kısa sürede kullanılması gerekir.
Mantarın Bozulmaması İçin Neler Yapılabilir?
Mantarlar satın alındıktan sonra mutlaka güvenli ortamlarda muhafaza edilmelidir. Buzdolabı 4 derecenin altında bir sıcaklığa sahip olmalıdır. İlla ki çekmecede tutmaya gerek yoktur ve buzdolabı raflarının herhangi birisinde de saklanabilir.
Mantarlar mutlaka buzdolabında saklanmalı, oda sıcaklığında tutulmamalıdır. Eğer buzdolabının sıcaklığının kaç derece olduğu bilinmiyorsa buzdolabı ayarları kontrol edilmeli ya da termometre kullanılmalıdır.
Önceden paketlenmiş mantarlar mutlaka orijinal kabında muhafaza edilmelidir. Birkaç saat içinde kullanılacaksa ambalajın köşesinde bir delik açılabilir. Böylece nem tutması azaltılır ve mantarlar hava alabilir. Sadece bir kısmı kullanılacak, geri kalanı kalacaksa açık, streç filmle kapatılmalıdır.
Yumuşak mantarlar hafif açılmış plastik bir torba içerisinde saklanmalıdır. Bu sayede hava sirkülasyonu en üst seviyeye çıkarılır. Aksi takdirde nem kapalı kapta birikir ve mantarlarda daha hızlı terlemeye, buna bağlı olarak da bozulmaya sebep olabilir.
Mantarlar saklanırken yumurta, çiğ et ve deniz ürünlerinden ayrılmalıdır. Her koşulda mantarlar çiğ ürünlerle temas etmemelidir. Hazırlama esnasında çiğ et, sebze, meyve ve diğer hazır ürünler için ayrı bir kesme tahtası ve bıçak kullanılabilir.
Mantar koku emme özelliğine sahiptir. Bu nedenle her nerede muhafaza edilecekse güçlü aromalı gıdalardan uzak tutulmalıdır.