Kayısı gülgiller familyasından bir ağaçtır. 2-10 metre yüksekliğe kadar çıkabilir. Birçok ülkede yaygın şekilde yetiştirildiği gibi yabani olarak da pek çok yerde bulunur. Zerdalinin iyi ve iri cinsi manasında, Arapça kökenli bir kelime olması nedeniyle kimi bölgelerde kayısı manasında Zerdali adı kullanılmaktadır.
Kayısı yaz meyveleri arasında yer alır ve Türkiyede özellikle Mersinin Mut ilçesinde ve Malatyada yetiştirilir. Mut kayısısı mayıs ayında çıkarak taze kayısı ihtiyacını karşılarken Malatya kayısısı da haziran, temmuz aylarında çıkarak daha çok kuru kayısı ihtiyacına karşı kullanılır.
Taze meyve olarak tüketilebildiği gibi kayısı kurutularak, meyve suyu olarak da tüketilebilir. Farklı kurutma yöntemleri kullanılarak farklı damak tatlarına hitap eder şekilde hazırlanır. Ayrıca bazı kayısı türlerinin çekirdeği de çerez olarak tüketilebilir.
Kayısı Kaç Kaloridir?
100 gr kayısı yaklaşık 48 kaloridir. 1 adet kayısı ortalama 30 gram gelir ve bu da yaklaşık 14 kaloriye denk gelir. 1 kilo kayısı da yaklaşık 480 kaloridir.
Kayısının Besin Değeri
100 gr kayısı 11.12 gr karbonhidrat, 1.4 gr protein, 0.39 gr yağ, 2 gr lif içerir.
Kayısının Sağlığa Faydaları Nelerdir? Kayısı Neye İyi Gelir?
İçerdiği lifler, antioksidanlar ve sağladığı enerji ile üzüm, son derece faydalı bir meyvedir. Kalp ve göz gibi farklı organların sağlıklı bir şekilde çalışmasına yardımcı olur.
1 - Kanamayı Durdurur, Pıhtılaşmayı Hızlandırır
Kayısı içinde yer alan K vitamini aşırı kanamayı durdurmaktadır. Kuru kayısı bol miktarda K vitamini barındırır ve bu, kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur. Günde bir kayısı tüketmek gerekli K vitamini almaya yardımcı olur.
2 - Kasları Güçlendirir
Kayısı potasyum açısından zengindir. Bu da metabolizmayı güçlendirmesini, organ ve dokuları iyileştirmesini sağlar. Potasyum büyüme ve kan gelişiminde önemli bir rol üstlenir. Protein sentezine de iyi gelir.
3 - Tansiyonu Dengeler
Kayısı potasyum açısından son derece zengindir. Bu potasyum kan basıncını düşürmeye yardımcı olur. Vücudu kalp ve damar hastalıklarına karşı korumaya destek olur.
4 - Cilde Parlaklık Verir
Kayısı cilt sağlığı için de faydalıdır. Cildin pürüzsüz ve parlak bir görünüme sahip olması için düzenli kayısı tüketimi önemli bir destek sağlar. Ayrıca egzama, uyuz, güneş yanığı kaşıntıları gibi sorunlarda da kayısıdan, kayısı suyundan destek alınabilir.
5 - Solunum Yollarını Rahatlatır
Kayısı solunum yollarına karşı etkilidir. Aynı zamanda balgam söktürücü özelliğe sahiptir. Böylece solunum yollarındaki baskıyı hafifletir. Astım ataklarının dindirilmesinde de yardımcı olmaktadır.
6 - Kan Seviyesine Katkı Sağlar
Kayısı demir ve bakır içeriğine sahiptir. Bunlar hemoglobin üretimine fayda sağlar. Bu yüzden anemi hastalığı olanların mutlaka besinleri içinde kayısıya yer vermelidirler.
7 - Göz Sağlığını Korur
Kayısı A vitamini içerir ve A vitamini görme yeteneğini gelişmesine yardımcı olur. Güçlü bir antioksidan olmasından dolayı serbest radikallerin uzaklaşmasında bariyer görev üstlenir. Hücre ve dokuların sağlığını geliştirir. Zeaksantin antioksidanı içeriğiyle göz sağlığını iyileştiricidir. Beta karoten, A vitamini ve E vitamini içeriği de yaşa bağlı göz bozukluklarının önlenmesinde ya da hafifletilmesinde etkilidir. Retina, karotenoidler ve lens üzerindeki oksidatif stres kayısıdaki karotenoidler sayesinde azaltılabilir.
8 - Kalp Sağlığını Korur
Kayısının içeriğindeki potasyum sıvı dengesini sağlamaya yardımcı olur. Kalp atışını düzenler ve kas fonksiyonlarının muhafazasında önemli görev üstlenir.
9 - Sindirim Sistemini Arındırır
Kayısı sindirim sistemi için son derece yararlı bir meyvedir. Kabızlık sorunlarında pektin ve selüloz içeriğiyle kayısı tüketimi bir alışkanlıktır. Pektin ile vücut su seviyesi korunabilir. Selülozlar da çözünmeyen lif görevi üstlenir. Kayısıda hem çözünen hem de çözünemeyen lif oranı fazladır. Bu sayede sindirim sisteminde müshil etkisi yaratabilmektedir. İstenmeyen atıkları temizlemeye yardımcı olmakta, asitlerin yok edilmesini sağlamakta, sindirimi hızlandırıp hazmı kolaylaştırmaktadır.
10 - Kansere Karşı Etkilidir
Düzenli kayısı tüketimi sayesinde pek çok kanser riski azaltılabilmekte, kanser hücrelerinin iyileşmesi desteklenebilmektedir. Serbest radikallerle mücadele ettiğinden bu radikallerin oluşturduğu kirlilikler önlenerek koruma sağlanmaktadır.
11 - Anemiye Karşı Koruma Sağlar
Kayısı içeriğindeki zengin demir oranıyla anemi hastalığının önlenmesine yardımcı olmaktadır.
12 - Kabızlık İçin Birebirdir
Kayısı kabızlık konusunda en ideal çözümlerden birisidir. Herhangi bir dönemde kabızlık çekenler, ameliyat sonrasında, tedavi sonrası kabızlık riski taşıyanlar taze kayısı, kayısı suyu tüketerek çözüm elde edebilirler.
13 - Selülite Karşı İyi Gelir
Kayısı, özellikle de kayısı çekirdeği yağı düzenli kullanıldığında selülitli bölgelerde iyileşmeye yardımcı olur.
14 - Enerji Verir
Kayısı enerji vererek yorgunluğun giderilmesine yardımcı olur. Özellikle yoğun tempoda, yorucu günlerde kayısı atıştırmalık olarak kullanılabilir.
15 - Saç Sağlığını Destekler
Kayısı sahip olduğu içeriklerle saçları besler, saçlara canlılık, parlaklık verir. Aynı zamanda kayısı saç dökülmelerinin önlenmesine yardımcı olur.
16 - Ağız ve Diş Sağlığına İyi Gelir
Kayısı ağız ve diş sağlığını destekleyen bir meyvedir. Diş eti sorunlarının oluşmasını engellediği gibi ağız içi yaraların da iyileşmesine yardımcı olur.
17 - Kemik Sağlığını Korur
Kayısı içerdiği kalsiyum, fosfor gibi mineraller sayesinde kemik sağlığına iyi gelir. Kemikleri güçlendirir ve sertleşmesine yardımcı olur. Düzenli kayısı tüketimi sayesinde daha sağlıklı ve güçlü kemiklere sahip olunabilir.